BAZA ZNANJA

Kurs: - Adobe Illustrator CS5

Modul: Bojenje i rad sa bojama

Autor: Vuk Ninić

Naziv jedinice: Vrste ispuna i kontura vektorskih putanja i objekata

U ranijim lekcijama smo se upoznali sa pojmom ispune i konture, dok smo u prošloj rekli nešto više o tome.

Ispuna (Fill) objekta je ono što je vidljivo u okviru njegove vektorske putanje koja ga opisuje ako je zatvoren. Ako nije zatvoren putanjom, ispuna će biti definisana postojećom putanjom i jednom ravnom linijom koja ga zatvara od početne do krajnje tačke usidrenja (Anchor Points).  

Kontura (Stroke) objekta je ono što vidimo na samoj vektorskoj putanji koja ga formira.
Svaki objekat u Illustrator-u obavezno mora da ima definisanu boju svoje ispune i konture, jer čak i kada nije vidljiva, definisana je sa None (*definisanim uzorkom koji smo pomenuli u prethodnoj lekciji)

Dodavanje ispune – Fill

Postoje četiri vrste ispune:

• Solid Colors - ispuna određenom bojom
• Gradient - ispuna gradijentom tj. prelivanjem dve ili više boja
• Pattern - ispuna određenom teksturom
• None - bez ispune

Sve ove ispune se mogu naći u panelu Swatches ili u njegovim bibliotekama uzoraka. Još jedan način da promenite boju ispune određenog selektovanog objekta je iz kontrolnog panela ili panela Appearance. 

Gradient Fill - gradijentalna ispuna

Dok Solid Color ispuna sadrži samo jednu boju, gradijent sadrži dve ili više boja koje prelaze iz jedne u drugu na način koji podesimo. Postoje dva načina mešanja tih boja:

• Linear Gradient (Linearni Gradijent) - počinje sa prvom izabranom bojom na jednoj strani koja polako prelazi u drugu izabranu boju na suprotnoj strani u zavisnosti gde smo podesili da bude početak i kraj linije gradijenta. U okviru te linije može biti i više izabranih boja, pa će u tom slučaju početna krenuti da se preliva u drugu, druga u treći itd. dok ne stigne do kraja zadate linije gradijenta.

• Radial Gradient (kružni gradijent) - počinje sa prvom izabranom bojom u centru koja polako prelazi u drugu šireći se kružno dok ne dođe do druge boje koja će biti na samom obodu našeg kružnog gradijenta. U okviru kružnog gradijenta takođe može biti više izabranih boja mešanja, pa će u tom slučaju početna krenuti od centra, lagano se prelivati u drugu, treću itd. šireći naš kružni gradijent dok ne dođe do okvira kruga gde će se završiti poslednjom bojom koju smo izabrali za prelivanje.

Kako biste dodali ispunu gradijenta selektovanom objektu, aktivirajte panel Gradient iz padajućeg menija Window, kliknite na opciju ispunom gradijenta u ToolBox-u koji će ga automatski otvoriti ili - najbrži način, tastaturnom prečicom >.  

 
A. Thumbnail - prikaz trenutnog izgleda gradijenta koji formirate. Možete ga prevući direktno na određeni objekat kako biste mu zadali ovu ispunu ili ga možete prevući u panel Swatches i tamo ga sačuvati kao uzorak gradijenta.
B. Padajući meni sa uzorcima gradijenata - umesto da uzorke gradijenata tražite u panelu Swatches, otvorite ovaj padajući meni klikom na trouglić i videćete sve uzorke gradijenta koji se nalaze u tom panelu.
C. Tip gradijenta (Gradient Type) - izbor linearnog ili kružnog gradijenta.
D. Obrnuti gradijent (Reverse Gradient) - pravi suprotan izgled gradijenta izvrćući prvu i poslednju boju na klizaču.
E. Ugao (Angle) - važi samo za linijski gradijent i određuje ugao direkcije gradijenta.
F. Aspect Ratio - važi samo za kružni gradijent i određuje razliku između širine i dužine kruga.
G. Klizač Gradijenta (Gradient Slider) - predstavlja ključni aspekt ovog panela i sadrži tri elementa.

• Klizač - pokazuje prikaz prelivanja boja tj. gradient.
• Držači boja - nalaze se sa donje strane prikaza boje u klizaču i ima ih u zavisnosti od toga koliko se prelaza boja iz jedne u drugu vrši (na slici su prikazana dva držača boja, crveni na levoj i plavi na desnoj strani), pokazuju izabranu boju i poziciju odakle kreće prva i zavrašava se drugim držačem koji pokazuje svoju boju. Sve između ta dva držača je pretapanje te dve boje iz prve u drugu tj. Gradient Color
• Midpoint - nalazi se sa gornje strane prikaza boje u klizaču, između dva držača boja, određujući gde će se te dve boje susresti na klizaču i u toj tački krenuti sa prelazom u drugu boju.

A. Opacity - određuje nivo transparentnosti tj. providnosti za izabranu boju iz gradijenta.
B. Location - određuje precizno poziciju izabranog Midpoint-a ili držača na slajderu gradijenta.

Gradient Tool

Za dodavanje ispune gradijentom najbolje je koristiti alatku koja je namenjena za to, Gradient Tool i nalazi se u ToolBox-u.

Selektujte objekat kojem želite da ubacite ispunu gradijentom, aktivirajte Gradient Tool, a potom prvim klikom u okviru radne površine određujete početnu tačku (boju) gradijenta. Držeći i dalje levi taster miša prevlačite kursorom do tačke gde želite da se vaš gradijent završi. Tačka na kojoj pustite taster miša u okviru radne površine automatski će biti određena kao završna tačka (boja) vašeg gradijenta. Ono što čini ovu alatku toliko korisnom kada se radi o ispuni objekata, jeste to što možete početi i završiti gradijent bilo gde u okviru radne površine, čak i van okvira objekta kojem je ispuna namenjena. Time dobijate da selektovanjem više različitih objekata, možete da ih ispunite jedinstvenim gradijentom.

Još bolja stvar je to što po formiranju gradijentalne linije možete dodatno da je uređujete uz pomoć putanje ispune gradijenta koja pokazuje početak i kraj formiranog gradijenta. Prelaskom kursora preko te putanje pojaviće se svi elementi klizača gradijenta (klizač, držači boje i Midpoint) koje kako u panelu Gradient tako i ovde možete nadalje dorađivati.

Pattern Fill - teksturna ispuna

Teksturna ispuna koristi jedan element kako bi spajajući ga stvorio ispunu u okviru granica određenih vektorskom putanjom objekta. Teksturu i sami možete napraviti tako što ćete selektovati deo grafike ili objekat koji želite da se ponavlja u određenoj ispuni i to pretvoriti u teksturnu ispunu komandom Edit>Define Pattern... i time ćete taj uzorak teksture dodati u panelu Swatches, kako biste je posle primenili na određeni objekat (na primeru ispod tekstura je napravljena od selektovanih objekata levo, a potom je taj uzorak primenjen kao ispuna na zvezdi).

Dodavanje konture – Stroke

Kontura je vidljivost same vektorske putanje. Podešavanje konture možete vršiti iz kontrolnog panela otvarajući Stroke Swatches panel (klikom na kvadrat Stroke Color) ili sam panel Stroke (klikom na plavi Stroke sa tačkicama ispod). Takođe je moguće vršiti izmene konture i ispune bojom iz panela Appearance.  

Postoje nekoliko karakteristika kontura koje možete kontrolisati iz panela Stroke:

• Weight - predstavlja debljinu konture u poenima (Points). U Illustratoru CS5 možete da podešavate debljinu konture na svakoj tački putanje zasebno.
• Limit - uređuje oštrinu ivica na konturi. Ukoliko vam ivica određenog ugla na konturi deluje podrezano, možete je izoštriti sa Miler Limit-om i obratno. Vrednost 1 reže ugao dok najveća vrednost od 500, pravi najoštriju ivicu

• Cap - je parametar koji utiče na izgled u početnoj i završnoj tački konture. Najčešće ćete ga primeniti na otvorenim vektorskim putanjama jer se na njima efekat najbolje i vidi. Možete izabrati Butt Cap, Round Cap i Projecting Cap

• Join (Corner) - je parametar za promenu izgleda konture u trenutku kada prolazi kroz tačku usidrenja (Anchor Point) vektorske putanje, tj. način na koji se vektorska putanja spaja i ponaša na uglovima. Možete izabrati Miter Join, Round Join i Bevel Join.

• Aligh Stroke - predstavlja poravnanje konture u odnosu na vektorsku putanju koju ona opisuje. Predefinisano poravnanje u Illustrator-u je centralno tj. centar konture se poklapa sa vektorskom putanjom (ukoliko vam je kontura objekta 10 pts, 5 pts će se videti izvan, a 5 pts unutar vektorske putanje prekrivajući time deo ispune objekta). Ostale dve opcije pružaju poravnanje samo unutar vektorske putanje i samo van vektorske putanje. Poravnanje konture je opcija omogućena samo zatvorenim vektorskim putanjama.

• Dashed Line - iako će bti predefinisana , kontura ne mora da bude kontinualna linija. Ovom opcijom ćete ih iseckati i odrediti tačnu dužinu i razmake isečaka koji će činiti novu konturu. Kada je opisujete, Dash se odnosi na dužinu isečaka, a Gap na razmak između njih. Ako zadate veličinu samo za isečke, bez razmaka, Illustrator će vam automatski podeliti konturu u zadatu veličinu za isečke koju će staviti da bude i veličina razmaka među njima. Možete uneti i različite vrednosti svih 6 parametara čime ćete dobiti tri različita isečka i razmaka među njima koji će se ponavljati (Dash Gap Dash Gap Dash Gap). Kada ste prethodno odredili da vam kontura bude Rounded tj. zaobljena prilikom podele u isečke, oni će se videti kao krugovi. S obzirom a to da zadajete tačne veličine isečaka, dešavaće vam se da se oni ne poklapaju sa uglovima objekta koji opisuju. Zato segmenti za isecanje linije konture (Dashed Line) imaju dve sopstvene opcije za poravnanje čime možete podesiti da sredine isečaka budu tačno na uglovima objekata (Preserv Exact Dash i Align Dashes to Corners and Path Ends).

• Arrowheads - je opcija koja vam daje mogućnost da dodate određenu vrstu ornamenta (uglavnom strelica) na početku i kraju konture.

A. Strelica na početnoj tački putanje
B. Padajući meni predefinisanih strelica i ornamenata za početnu tačku
C. Strelica na završnoj tački putanje
D. Padajući meni predefinisanih strelica i ornamenata za završnu tačku

Varijacije u debljini konture

U panelu Stroke postoji opcija za definisanje raznolikosti u debljini konture Profile (Variable Width Profile). Predefinisan izgled kontura će biti konstantne veličine koju ste zadali u Width, ali u Illustrator-u CS5 možete vršiti tačnu kontrolu nad promenom u debljini konture u njenom toku.
Kada zadajete ovakav tip konture, probajte da ga zamislite kao totalno zaseban vektorski objekat koji opisuje onaj kojem ste tu konturu zadali. On ima svoje tačke usidrenja koje određuju širinu u različitim delovima i prave krive vektorske putanje koje ih spajaju. Te tačke usidrenja koje određuju raznolikost u debljini konture zovu se Width Points. One se nalaze na vektorskoj putanji i svojim ručkicama kontrolišu zakrivljenost (Width Handles).

Kada ste odredili debljinu određene konture, sve ovo što smo do sada pomenuli ćete najbolje uraditi sa alatkom koja je namenjena za to i nalazi se u ToolBox-u - Width Tool.

Width Tool vam omogućava da određujete zadebljanja ili suženja konture u određenim tačkama uz pomoć odredišnih tačaka konture (Width Points) i njihovih ručkica (Width Handles).

Kada ste izabrali ovu alatku, primetićete da se prelaskom preko putanje selektovanog objekta koji ima zadatu konturu, pojavljuje plusić u donjem desnom uglu kursora. Klikom ćete automatski napraviti Width Point, a prevlačeći dalje ka spolja, proširiti konturu ili suziti povlačeći ka unutra. Onog momenta kada pustite miša, videćete promene. Sada, ako ponovo pređete kursorom preko te tačke, u donjem desnom uglu će se pojaviti ~ čime vam Illustrator poručuje da se na toj tački već vršili promenu i da ukoliko kliknete opet, možete da nastavite da podešavate njene ručkice. 

Ukoliko priđete postojećem Width Point-u i držeći Alt na tastaturi kliknete na jednu od ručkica, bićete u stanju da kontrolišete samo nju i time utičete na promene samo sa jedne strane vektorske putanje.

Ukoliko kliknete na Width Point i time ga selektujete, pritiskom na taster Delete ćete ga izbrisati. Selektovani Width Point se razlikuje po tome što je ceo krug ispunjen plavom bojom, dok će kod onog koji nije selektovan biti bela ispuna. 

Dva puta kliknite na Width Point i time ćete otvoriti njegov Dialog Box za podešavanje širine sa jedne strane vektorske putanje (Side 1), sa druge strane (Side 2) i celokupnu širinu konture u toj tački (Total Width). Čekiranjem Adjust Adjoining Width Points ćete učiniti da svaka nova dodata tačka (Width Point) ima proporcionalne širine jedne i druge strane (Side 1 i Side 2). Klikom na Delete ćete ukloniti tačku čiji ste Dialog Box otvorili.

Kako ne biste svaki put pravili određenu varijantu izgleda konture, pored predefinisanih koje vam u padajućem meniju Profile nudi Illustrator, možete sačuvati i one koje ste sami napravili.

Klikom na trougao koji pokazuje na dole, sa desne strane otvorićete padajući meni sa ponuđenim izgledima kontura (profilima). Klikom na jednu od njih, promenićete profil konturi selektovanog objekta. U donjem levom uglu se nalaze tri ikonice. Počevši od leve, nailzimo na Add to Profiles koja je ikonica kojom ćete u profilima sačuvatu izgled konture koju ste sami formirali kao novi profil, izbrisaćete ga ikonicom Delete Profile, a ukoliko ste menjali izgled nekom predefinisanom profilu. Celokupni izgled padajućeg menija Profile ćete vratiti na predefinisano stanje ikonicom Reset Profile.

Kako smo i pomenuli u jednoj od prethodnih lekcija, konturu uvek možete pretvoriti u ispunjeni objekat sa svim tačkama usidrenja koji će ga opisivati i time praviti kreativnije izgled konture, uz pomoć komande Object>Path>Outline Stroke.